خطبهاى از آن حضرت ( ع )
اى بندگان خدا ، محبوبترین بندگان خدا در نزد او بندهاى است ، که خدایش در مبارزه با نفس یارى دهد . پس اندوه را جامه ، زیرین خود سازد و خوف را پوشش رویین . چراغ هدایت در دلش افروخته است و براى روز مرگ خود توشهاى مهیا
کرده ، مرگى را که دیگران دورش مىپندارند ، نزدیکش انگاشته . تن به سختیها سپرده .
نگریسته و نیکو نگریسته ، خدا را یاد کرده و فراوان یاد کرده . از آبى گوارا که راه آبشخورش سهل و آسان بوده ، سیراب گشته و با همان جرعه نخستین تشنگیش فرو نشسته است . راه هموار زیر پاى کوفته را در پیش گرفته است . جامههاى شهوت و هوس از تن به در کرده و از هر غمى [ و همّى ] دل را بپرداخته جز غم دین . از زمرهاى که به کوردلى موصوف بودهاند خود را به یک سو کشیده و از مشارکت اهل هوا و هوس دورى جسته است . کلید درهاى هدایت گردید و قفل درهاى هلاکت و ضلالت . راه خود را بشناخت و در آن قدم نهاد و نشانههاى راه را بشناخت و از گردابهاى مهالک برست و به ساحل نجات رسید . به استوارترین دستگیرهها و محکمترین ریسمانها چنگ زد .
به مرحلهاى از یقین رسید که چهره یقین را ، که چون آفتاب تابان بود ، مشاهده کرد . خود را وقف برترین کارها ، یعنى فرمان خداوند ، ساخت تا هر وظیفه که بر عهده اوست ، به انجام رساند و هر فرعى را به اصلش بازگرداند .
چراغ تاریکیهاست و روشن کننده راه ظلمت زدگان است و کلید هر کار فروبستهاى است و دفع هر معضلى . راهنماى گمشدگان است در بیابانهاى پهناور نادانى . اگر سخن گوید ، مىفهماند و اگر خاموشى گزیند از آن روست که خواهد از شر بدان در امان ماند . از روى اخلاص عبادت کند ، خدا نیز او را خاص خود گرداند .
او یکى از معادن دین و کوههاى زمین است . خود را ملزم ساخته ، که به عدالت رفتار کند و نخستین قدمش در این راه ، دور ساختن هواهاى نفسانى است از خود .
حق را مىشناسد و به کارش مىبندد و هیچ کار نیکى را رها نمىکند تا آهنگ آن کند و هر چیز را ، که در آن فایدتى پندارد ، قصد آن نماید . عنان اختیار خود به کتاب خدا سپرده ، پس کتاب خدا به منزله رهبر قافله اوست ، که هر جا بار افکند ، او نیز بار افکند و هر جا منزل کند ، او نیز منزل کند .
از میان بندگان ، دیگرى است که خود را دانشمند نامد و از دانش در او نشانى نیست . مشتى افکار جاهلانه از جاهلان و گمراهیهایى از گمراهان فرا گرفته ، بر سر راه مردم دامهاى فریب گسترده و سخنان باطل گوید و کتاب خدا را به رأى خود تفسیر
کند و حقیقت را به مقتضاى هواى خویش به این سو و آن سو متمایل سازد . مردم را از خوف و خطر قیامت ایمن گرداند و گناهان بزرگ را خوار مایه جلوه دهد . مىگوید :
چون امر شبهه ناکى پیش آید ، توقف کنم ، ولى ، خود در آن مىافتد . مىگوید : از بدعتها کناره مىجویم و ، خود همواره با بدعتها دمساز است .
صورتش صورت انسان است و دلش دل حیوان . درگاه هدایت را نمىشناسد ،
که بدان روى نهد ، آستان کورى و جهالت را نمىداند ، که از آن رخ برتابد .
مردهاى است در میان زندگان . پس به کجا مىروید ؟ و کى بازگردانده شوید .
دلیلها برپاست و نشانهها آشکار است و علامتها را نصب کردهاند . این گمراهى و حیرانى تا چند ؟ و حال آنکه ، خاندان پیامبرتان که زمامداران حقاند و اعلام دین و زبان راستین ، در میان شما هستند . آنان را حرمت دارید ، همانگونه ، که قرآن را حرمت باید داشت و چون تشنه کامان که به آب مىرسند از سرچشمه فیض ایشان سیراب شوید .
اى مردم ، این سخن از پیامبرتان ( صلى اللّه علیه و آله ) فراگیرید ، که فرماید : به ظاهر مرده است از ما آنکه مىمیرد ، ولى در حقیقت نمرده است و ، بظاهر پوسیده شود از ما آنکه پوسیده شود و بواقع پوسیده نشده است . چیزى را که نمىدانید مگویید . زیرا بیشترین حق ، آن چیزهایى است که انکارش مىکنید . و معذور دارید کسى را یعنى مرا که شما را بر او حجت و دلیلى نیست . آیا من در میان شما به « ثقل اکبر » [ یعنى قرآن ] عمل ننمودهام ؟ آیا « ثقل اصغر » [ یعنى عترت ] را در میان شما نگذاشتم ؟ رایت عدالت را در میان شما برافراشتم و بر حدود حلال و حرام آگاهتان کردم و از عدالت خویش جامه عافیت بر تنتان پوشاندم و معروف را با گفتار و کردارم ، در میان شما ، گسترش دادم و اخلاق کریمه را با رفتار و منش خود به شما نشان دادم . و در چیزى که بصیرت به ژرفاى آن نمىرسد و فکر و اندیشه را بدان راه نیست ، رأى خود ابراز ندارید .
و هم از این خطبه پندارندهاى مىپندارد ، که دنیا چون اشترى است زانوبسته ، که رام بنى امیه است ،
سود خود را به آنان مىدهد ، یا چشمهاى است زلال که صافش را به کام آنان مىریزد .
و هرگز تازیانه و شمشیرشان از سر این امت برداشته نشود . این پندارى دروغ است .
انگشتى عسل است که بر دهان آنها نهاده ، اندکى کامشان را شیرین سازد و سپس همهاش را تف مىکنند .
قَدْ عَلِمَ اَلسَّرَائِرَ وَ خَبَرَ اَلضَّمَائِرَ لَهُ اَلْإِحَاطَةُ بِكُلِّ شَيْءٍ وَ اَلْغَلَبَةُ لِكُلِّ شَيْءٍ وَ اَلْقُوَّةُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ عظة الناس فَلْيَعْمَلِ اَلْعَامِلُ مِنْكُمْ فِي أَيَّامِ مَهَلِهِ قَبْلَ إِرْهَاقِ أَجَلِهِ وَ فِي فَرَاغِهِ قَبْلَ أَوَانِ شُغُلِهِ وَ فِي مُتَنَفَّسِهِ قَبْلَ أَنْ يُؤْخَذَ بِكَظَمِهِ وَ لْيُمَهِّدْ لِنَفْسِهِ وَ قَدَمِهِ وَ لْيَتَزَوَّدْ مِنْ دَارِ ظَعْنِهِ لِدَارِ إِقَامَتِهِ فَاللَّهَ اَللَّهَ أَيُّهَا اَلنَّاسُ فِيمَا اِسْتَحْفَظَكُمْ مِنْ كِتَابِهِ وَ اِسْتَوْدَعَكُمْ مِنْ حُقُوقِهِ فَإِنَّ اَللَّهَ سُبْحَانَهُ لَمْ يَخْلُقْكُمْ عَبَثاً وَ لَمْ يَتْرُكْكُمْ سُدًى وَ لَمْ يَدَعْكُمْ فِي جَهَالَةٍ وَ لاَ عَمًى قَدْ سَمَّى آثَارَكُمْ وَ عَلِمَ أَعْمَالَكُمْ وَ كَتَبَ آجَالَكُمْ وَ أَنْزَلَ عَلَيْكُمُ اَلْكِتَابَ تِبْياناً لِكُلِّ شَيْءٍ وَ عَمَّرَ فِيكُمْ نَبِيَّهُ أَزْمَاناً حَتَّى أَكْمَلَ لَهُ وَ لَكُمْ فِيمَا أَنْزَلَ مِنْ كِتَابِهِ دِينَهُ اَلَّذِي رَضِيَ لِنَفْسِهِ وَ أَنْهَى إِلَيْكُمْ عَلَى لِسَانِهِ مَحَابَّهُ مِنَ اَلْأَعْمَالِ وَ مَكَارِهَهُ وَ نَوَاهِيَهُ وَ أَوَامِرَهُ وَ أَلْقَى إِلَيْكُمُ اَلْمَعْذِرَةَ وَ اِتَّخَذَ عَلَيْكُمُ اَلْحُجَّةَ وَ قَدَّمَ إِلَيْكُمْ بِالْوَعِيدِ وَ أَنْذَرَكُمْ بَيْنَ يَدَيْ عَذابٍ شَدِيدٍ فَاسْتَدْرِكُوا بَقِيَّةَ أَيَّامِكُمْ وَ اِصْبِرُوا لَهَا أَنْفُسَكُمْ فَإِنَّهَا قَلِيلٌ فِي كَثِيرِ اَلْأَيَّامِ اَلَّتِي تَكُونُ مِنْكُمْ فِيهَا اَلْغَفْلَةُ وَ اَلتَّشَاغُلُ عَنِ اَلْمَوْعِظَةِ وَ لاَ تُرَخِّصُوا لِأَنْفُسِكُمْ فَتَذْهَبَ بِكُمُ اَلرُّخَصُ مَذَاهِبَ اَلظَّلَمَةِ وَ لاَ تُدَاهِنُوا فَيَهْجُمَ بِكُمُ اَلْإِدْهَانُ عَلَى اَلْمَعْصِيَةِ عِبَادَ اَللَّهِ إِنَّ أَنْصَحَ اَلنَّاسِ لِنَفْسِهِ أَطْوَعُهُمْ لِرَبِّهِ وَ إِنَّ أَغَشَّهُمْ لِنَفْسِهِ أَعْصَاهُمْ لِرَبِّهِ وَ اَلْمَغْبُونُ مَنْ غَبَنَ نَفْسَهُ وَ اَلْمَغْبُوطُ مَنْ سَلِمَ لَهُ دِينُهُ وَ اَلسَّعِيدُ مَنْ وُعِظَ بِغَيْرِهِ وَ اَلشَّقِيُّ مَنِ اِنْخَدَعَ لِهَوَاهُ وَ غُرُورِهِ وَ اِعْلَمُوا أَنَّ يَسِيرَ اَلرِّيَاءِ شِرْكٌ وَ مُجَالَسَةَ أَهْلِ اَلْهَوَى مَنْسَاةٌ لِلْإِيمَانِ وَ مَحْضَرَةٌ لِلشَّيْطَانِ جَانِبُوا اَلْكَذِبَ فَإِنَّهُ مُجَانِبٌ لِلْإِيمَانِ اَلصَّادِقُ عَلَى شَفَا مَنْجَاةٍ وَ كَرَامَةٍ وَ اَلْكَاذِبُ عَلَى شَرَفِ مَهْوَاةٍ وَ مَهَانَةٍ وَ لاَ تَحَاسَدُوا فَإِنَّ اَلْحَسَدَ يَأْكُلُ اَلْإِيمَانَ كَمَا تَأْكُلُ اَلنَّارُ اَلْحَطَبَ وَ لاَ تَبَاغَضُوا فَإِنَّهَا اَلْحَالِقَةُ وَ اِعْلَمُوا أَنَّ اَلْأَمَلَ يُسْهِي اَلْعَقْلَ وَ يُنْسِي اَلذِّكْرَ فَأَكْذِبُوا اَلْأَمَلَ فَإِنَّهُ غُرُورٌ وَ صَاحِبُهُ مَغْرُورٌ
نظرات شما عزیزان: